Het woord eufemisme hoor je vaak in taal en media, maar wat betekent het precies?
Een eufemisme is een stijlfiguur waarbij je iets onaangenaams, gevoeligs of negatiefs op een mildere of vriendelijkere manier uitdrukt.
In plaats van een harde waarheid direct te benoemen, gebruik je een zachtere formulering.
Betekenis van eufemisme
Volgens de Nederlandse Taalunie is een eufemisme een “verzachtende uitdrukking voor iets wat hard, onaangenaam of taboe is”.
Het woord komt van het Grieks eu (goed) en pheme (spraak), wat letterlijk “goede of mooie taal” betekent.
Waarom gebruiken we eufemismen?
Eufemismen worden gebruikt om beleefder of diplomatieker te klinken.
In het dagelijks taalgebruik, de politiek en de media helpen ze om negatieve gevoelens te verzachten of gevoelige onderwerpen toegankelijker te maken.
Volgens VRT NWS worden eufemismen ook strategisch gebruikt in communicatie, bijvoorbeeld om kritiek te verzachten of beleid positief te framen.
Bekende voorbeelden
- “Eufemisme” voor overlijden: “heengegaan” in plaats van “gestorven”.
- “Sanitair technicus” in plaats van “loodgieter”.
- “Sociaal plan” in plaats van “ontslagronde”.
- “Volslank” in plaats van “dik”.
Wanneer is een eufemisme nuttig?
Een eufemisme kan helpen om tactvol en respectvol te communiceren, bijvoorbeeld in zorgsituaties of bij slecht nieuws.
Het maakt moeilijke gesprekken draaglijker en toont empathie.
Wanneer is het misleidend?
Te veel eufemismen kunnen echter de waarheid verdoezelen.
In reclame of politiek kan dat leiden tot verwarring of manipulatie.
Zo klinkt “herstructurering” vriendelijker dan “ontslag”, maar de impact is dezelfde.
Een eufemisme is een taaltechniek die harde woorden verzacht en communicatie beleefder maakt.
Het is nuttig in gevoelige contexten, maar vraagt om evenwicht: te veel verzachting kan de helderheid schaden.
