Wanneer een werknemer langdurig ziek is, kan een werkgever of arbeidsgeneesheer beslissen om een medisch ontslag te overwegen.
Dat betekent dat men oordeelt dat de werknemer niet langer geschikt is om zijn of haar functie uit te oefenen.
Hoewel het systeem in België bedoeld is om werkhervatting te vergemakkelijken, zijn er ook heel wat nadelen en risico’s aan verbonden.
Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten.
Wat is een medisch ontslag precies?
Een medisch ontslag – officieel “definitieve ongeschiktheid tot het uitvoeren van de overeengekomen arbeid” – gebeurt wanneer de arbeidsgeneesheer vaststelt dat een werknemer blijvend niet in staat is om zijn functie uit te oefenen.
Dit kan zowel op initiatief van de werkgever als van de werknemer.
Het is dus geen klassiek ontslag “om economische redenen”, maar een medische vaststelling die juridische gevolgen heeft.
1. Onzekerheid over inkomen
Na een medisch ontslag valt de werknemer vaak terug op een ziekte- of invaliditeitsuitkering via het ziekenfonds.
Die uitkering ligt meestal lager dan het vroegere loon.
Bovendien kan de mutualiteit beslissen dat iemand arbeidsgeschikt is voor een andere job, waardoor de uitkering kan verminderen of stoppen.
CM en Christelijke Mutualiteit geven hierover duidelijke richtlijnen.
2. Risico op spanningen met de werkgever
Een medisch ontslag kan leiden tot spanningen, zeker als de werknemer zich niet kan vinden in de beslissing van de arbeidsgeneesheer.
In dat geval kan men beroep aantekenen binnen zeven werkdagen, maar dat verloopt via een formele procedure.
De Federale Overheidsdienst Fedris raadt aan om tijdig juridisch advies in te winnen, omdat dergelijke procedures complex zijn.
3. Geen automatische recht op andere job
Wie medisch ontslagen wordt, heeft geen automatisch recht op een aangepaste functie binnen het bedrijf.
De werkgever mag dat aanbieden, maar is daartoe niet verplicht.
Daardoor kan een werknemer die wél nog in staat is om licht werk te doen, toch volledig werkloos worden.
4. Gevolgen voor uitkeringen en pensioen
Een langdurige periode van arbeidsongeschiktheid heeft impact op de pensioenopbouw en eventuele werkloosheidsrechten.
Volgens RVA telt een periode van ziekte niet altijd volledig mee als gewerkte tijd.
Dat kan later gevolgen hebben voor de hoogte van je pensioen of het aantal dagen dat je recht hebt op een uitkering.
5. Administratieve en emotionele belasting
Een medisch ontslag gaat vaak gepaard met administratieve procedures, medische verslagen en communicatie met het ziekenfonds en de werkgever.
Dat zorgt voor extra stress bovenop de gezondheidsproblemen.
Veel werknemers ervaren dit proces als confronterend of stigmatiserend.
ACV benadrukt dat goede begeleiding essentieel is om burn-out en psychische belasting te vermijden.
6. Beperkte controle over het proces
De beslissing over medische geschiktheid ligt bij de arbeidsgeneesheer, niet bij de werknemer of de behandelende arts.
Daardoor voelen veel mensen zich machteloos wanneer ze onterecht ongeschikt verklaard worden.
Er bestaat een beroepsprocedure, maar die is vaak traag en juridisch complex.
Een medisch ontslag kan een noodzakelijke stap zijn wanneer terugkeer naar het werk onmogelijk blijkt, maar het heeft aanzienlijke nadelen.
Financiële onzekerheid, administratieve rompslomp en beperkte inspraak maken het een zwaar traject.
Laat je daarom altijd bijstaan door je vakbond, het ziekenfonds of een juridisch adviseur.
Meer informatie en begeleiding vind je op de websites van FOD Werkgelegenheid en RIZIV.
